Seralar İle Örtülmüş Yüzey, El Ejido, İspanya
Seralar
İle Örtülmüş Yüzey, El Ejido, İspanya
Tarım, insanların temel
ihtiyacı olan besinin üretilmesi için yapılan faaliyettir. Tarım ile üretilen
mahsuller doğrudan besin ihtiyacımızı karşılaması yanında, bazı sanayi
kuruluşlarının ham maddesini oluşturarak daha farklı mamullere dönüştürülür. Tarım
için elzem olan ihtiyaç topraktır. Toprak ise düz ve düzey yakın yüzeylerde
olduğu vakit, işlemesi oldukça kolaylaşır. Ayrıca bu yüzeylerde erozyonda az
olacağından toprak kaybı bahis olmayacaktır. Topraktan sonra tarımı kontrol
eden parametre iklimdir. Tabi iklim elemanlarından sıcaklık ve yağış tarımı
daha çok etkileyecektir.
Her ne kadar optimum şartların olduğu arazilerde
tarımsal üretim yapılsa da tarlanın dış etkenlere açık olmasından ötürü her
zaman bir risk vardır. Ayriyeten aynı tarladan iki veya üç defa ürün almak
için, bazen doğal iklim değiştirilir. İşte seralar bu ve daha birçok
sebeplerden ötürü kurulmuştur. Toprağın bir bölümünün değişik örtü materyalleri
ile dış ortamdan izole edilmesiyle oluşturulan seralar, besin sıkıntısının
arttığı günümüzde fazla besin üretmek ve çiftçinin kâr etmesinden sayıları
artmaktadır. Seraların yoğunlaştığı bölgelerde uygu görüntülerinden doğal yüzey
görülmez. Bu bölgeler, seraların üst örtüsünün beyaz naylondan yapılmasından
dolayı beyaz gözükür. Türkiye’de Mersin/ Anamur ve Bozyazı’da; Antalya/ Aksu,
Topallı ve Ova’da seraların yoğunlaşmasından bu görünümlere rastlanılır. Yalnız
İspanya’nın Endülüs Özerk Bölgesinde bulunan Almeria İlindeki El Ejido
çevresindeki delta ve kıyı teraslarında seraların oluşturduğu görüntü, dünyada ‘Sera
Denizi veya Plastik Denizi’ denilebilecek arazi ortaya çıkarmıştır.
 |
| Şekil 1. El Ejido Yer Bulduru Haritası |
El Ejido, İspanya’nın
güneydoğusunda, Almeria İline bağlı bir beldedir. El Ejido belediye merkezi ve
diğer belediye merkezleri eski bir deniz terası üzerinde kurulmuştur. Seraların
olduğu arazinin temeli kireçtaşı olmakla birlikte bu birimi kumtaşı-konglomera
seviyeleri üstlemektedir. Ortalama 60 m seviyelerindeki geniş denizel taraça,
kıyı çizgisine yaklaştığı sahil kesiminde Kuvaterner yaşlı alüvyon çökeller ile
bataklık çökelleri karşımıza çıkmaktadır.
 |
| Şekil 2. Gerçekliği Arttırılmış Topoğrafya Görünümü. El Ejido Denizel Terası Açıkça Göze Çarpmakta. |
El Ejido çevresindeki geniş
denizel terasın gerisinde ise Sierra de Gador dağlık silsilesi uzanmaktadır. Bu
silsile ve denizel teras, faylarla parçalanmış durumdadır.
El Ejido’da seraların
kurulması 1960’lı yıllardan sonra başladı. Akdeniz ikliminin hüküm sürdüğü El
Ejido’da, arazinin deformasyonundan (Faylanma) olsa gerek su kaynaklarının varlığı
ile bilinir. Zaten kıyı kesimi boyunca lagün gölleri yaygındır ve bunlardan
Punta Entinas-Sabinar Endülüs konseyi tarafından doğal alan statüsü ile koruma
altına alınmıştır. El Ejido’da 1970’li yıllarda tarlaların filiz zamanlarında
uydu görüntüsünden yeşillikler içinde gözükürken, sonraki yıllarda artan
seralardan dolayı beyaz bir görünüme bürünmüştür.
 |
| Şekil 3. El Ejido'nun 1974 Yılı Uydu Görüntüsü |
 |
| Şekil 4. El Ejido'nun 2017 Yılı Uydu Görüntüsü |
Buradaki seralarda yüksek teknolojiler ile tarım yapılmaktadır. Domates,
biber, patlıcan, kavun, karpuz, gül, karanfil gibi mahsullerin üretildiği
seralarda verim yüksektir. Gerçek ve tüzel kişilerin sahibi olduğu seralardaki
mahsullerden 2012 yılı verilerine göre toplamda 1. 914.100 milyon avro gelir elde
edilmiştir. Yaklaşık 27 bin hektar tarım arazisinin seralar inşa edilerek
yüksek verim ve kalite ile mahsul elde edilen El Ejido’da, her ne kadar doğal
arazi yüzeyinin insan tesiriyle ‘Beyaz Plastiğe’ dönüşmesi ekolojik kayba neden
olsa da İspanya ekonomisine ve yöre insanına katkısı göz ardı edilmez.
 |
| Foto 1. El Ejido'da Seraların Bitişiğinden Geçen Yol. Doğal Arazi Tamamen Ortadan Kalkmış, İnsan'da İç Sıkıntı Uyandıracak Görünüm Almıştır. |
İnsanın beslenmesi için
devasa tarım alanının Plastik Denizi’ne dönüştürülmesi, belki de dünyada insan
etkisinin en bariz görüntüsüdür. Bu bize şunu da gösterebilir; İnsan dünyada
tutunmak için sınırları zorlar: kendini hapsederek…
Kaynakça
Antonio Jabaloy-Sánchez ve arkadaşları. (2010). Human-driven
coastline changes in the Adra River deltaic system, southeast Spain, Geomorphology
J.
Web Siteleri
Google Earth Pro.
Yorumlar
Yorum Gönder